Αποθήκη σχεδιασμένη από τον Μίκλος Υμπλ

Η Αποθήκη είναι ένα κτίριο με μνημειακό χαρακτήρα που κατασκευάστηκε το 1863. Αποτελεί ένα εξαιρετικό βιομηχανικό και αρχιτεκτονικό μνημείο της περιοχής, σχεδιασμένο από τον Μίκλος Υμπλ για την πρώην ιδιοκτησία της οικογένειας Βενκχάιμ. Αυτή η αποθήκη θεωρείται πραγματικός προάγγελος των σύγχρονων αρχιτεκτονικών τάσεων. Το κτίριο έχει κάτοψη σε σχήμα Τ, είναι τριώροφο, με κλειστό όγκο, απλά τοξωτά παράθυρα με γοτθικά στοιχεία. Ανάμεσα στα παράθυρα υπάρχουν κατακόρυφες λωρίδες που φτάνουν ως πάνω, ενώ πάνω από τον δεύτερο όροφο υπάρχει γείσο, και τα ανοίγματα του τρίτου ορόφου στεφανώνουν το κτίριο σαν μαργαριτάρια, με χαμηλή δίρριχτη στέγη. Ο όγκος συνδέεται με τον παρακείμενο πύργο ξήρανσης μέσω ενός κυκλικού ανοίγματος που φτάνει ως τον δεύτερο όροφο. Αυτό χρησίμευε ως καλυμμένος χώρος διέλευσης για τα μεταφορικά οχήματα. Το μεγαλύτερο τμήμα της αποθήκης με ορθογώνια κάτοψη χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση σιτηρών σε τρία επίπεδα, λειτουργώντας ως αποθήκη. Στο κτίριο συνδέεται κάθετα το τμήμα του σιλό, το οποίο είναι επίσης τριώροφο. Στο κέντρο του υπάρχει ημικυκλική καμάρα, ενώ στη δεξιά πλευρά βρισκόταν το σιλό ξήρανσης. Το 1985, η στέγη που είχε υποστεί σοβαρές ζημιές από καταιγίδα αποκαταστάθηκε, αλλά δεν πραγματοποιήθηκαν περαιτέρω εργασίες. Μέχρι το 1944, η αποθήκη ανήκε στο κτήμα και στη συνέχεια στη Συνεταιριστική Ένωση Αγροτών, ενώ αργότερα χρησιμοποιήθηκε από την Εταιρεία Εμπορίας Σιτηρών και Αλευροβιομηχανίας του Νομού Μπέκες. Το 1962, το κτίριο αγοράστηκε από τον Συνεταιρισμό Petőfi του Ντόμποζ. Η διοίκηση του Συνεταιρισμού, βλέποντας την ταχεία επιδείνωση της κατάστασης του κτιρίου, σχεδίασε την ανακαίνισή του, αλλά δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τα απαραίτητα οικονομικά μέσα. Παρά την έντονη επιδείνωση της κατάστασής της μέχρι σήμερα, η αποθήκη εξακολουθεί να θεωρείται αγροτικό ιστορικό μνημείο. Επί του παρόντος, βρίσκεται σε ιδιωτική ιδιοκτησία.

Καθολική Εκκλησία και Κρύπτη της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού

Πίσω από το πρώην κάστρο, περιτριγυρισμένο από τον παραπόταμο του Νεκρού Μαύρου Κέρες, εκτείνεται ένα πάρκο κάστρου 3,7 εκταρίων, το οποίο διαμορφώθηκε τη δεκαετία του 1880 από την οικογένεια Βένκχαϊμ. Στο υψηλότερο σημείο του πάρκου βρίσκεται το παρεκκλήσι και η κρύπτη του Τιμίου Σταυρού, σε νεορωμανικό στυλ, που αποκαλείται «κοσμηματοθήκη» της περιοχής. Το 1902, ο κόμης Ντένες κατασκεύασε την εκκλησία και το κυκλικό παρεκκλήσι του νεκροταφείου, την κρύπτη, σε νεορωμανικό στυλ, βασισμένος στα σχέδια του Βίκτορ Σίντεκ, αυστριακού αρχιτέκτονα. Το παρεκκλήσι κόστισε 250.000 κορώνες. Η θεμελίωση της εκκλησίας πραγματοποιήθηκε το 1857 από τους εργάτες του Ντόμποζι μέσα σε μία εβδομάδα. Τα κτίρια εγκαινιάστηκαν στις 7 Ιουνίου 1902 από τον επίσκοπο του Βαράντ, Λόριντς Σλάουχ. Σύμφωνα με τις περιγραφές της εποχής, στη γέφυρα του Γκέρλα υποδέχθηκαν τον επίσκοπο που τέλεσε τα εγκαίνια εκατό ιππείς, οι οποίοι τον συνόδευσαν μέχρι την είσοδο της εκκλησίας. Στο εορταστικό γεύμα που ακολούθησε τα εγκαίνια, διανεμήθηκαν 800 κουπόνια γεύματος στους εργάτες της κατασκευής. Το εσωτερικό είναι πλούσια διακοσμημένο, με όλες τις κολώνες και τις σκάλες της εκκλησίας να είναι κατασκευασμένες από μάρμαρο. Τα πολύχρωμα παράθυρα, οι τρεις εικόνες των βωμών και οι οροφές με τις μωσαϊκές εικόνες, καλυμμένες με φύλλα χρυσού 24 καρατίων, δημιουργήθηκαν από ζωγράφους από το Τιρόλο. Η εκκλησία και η οικογενειακή κρύπτη που τη συνοδεύει είναι επισκέψιμες κατόπιν προηγούμενης συνεννόησης.

Κάστρο Wenckheim του Ντόμποζ

Το πρώην Κάστρο Wenckheim λειτουργεί σήμερα ως το Δημοτικό Σχολείο του Ντόμποζ. Το 1944, το κάστρο με 52 δωμάτια απέκτησε την τρέχουσα μορφή του σε τρία στάδια. Αρχικά, ολοκληρώθηκε το κυνηγετικό περίπτερο που βλέπει στον κεντρικό δρόμο (σήμερα στεγάζει ένα κατάστημα). Το ισόγειο κτίριο του κυνηγετικού περιπτέρου κατασκευάστηκε από τον Rudolf Wenckheim, σύμφωνα με τα σχέδια του αρχιτέκτονα Antal Czigler από τη Γκιούλα, προσφέροντας χώρο για ξεκούραση και φιλοξενία μετά το κυνήγι. Το 1850 ολοκληρώθηκε ο επάνω όροφος του κάστρου και η επέκτασή του παράλληλα με τον κεντρικό δρόμο, που σήμερα αποτελεί μέρος του Δημοτικού Σχολείου του Ντόμποζ. Το κτίριο απέκτησε τότε το σχήμα «U», και περίπου την ίδια περίοδο, το 1852, ολοκληρώθηκαν οι ιππικοί στάβλοι και το υπόστεγο για άμαξες σε ρομαντικό στυλ, καθώς και η αποθήκη με την αψιδωτή είσοδο, σύμφωνα με τα σχέδια του Miklós Ybl. Το Ντόμποζ έγινε το κέντρο του κτήματος, από όπου διαχειρίζονταν και τις ιδιοκτησίες στο Vésztő και το Csorvás. Στις αρχές του 1900, ο Dénes Wenckheim κατασκεύασε το πυργοειδές διώροφο τμήμα με μανσάρδα και επικάλυψη από σχιστόλιθο στην αυλή, σε ιστορικό στυλ. Μια μαρμάρινη σκάλα οδηγούσε στον επάνω όροφο. Από το δωμάτιο με το μπαλκόνι υπήρχε όμορφη θέα στο πάρκο του κάστρου. Στα δωμάτια υπήρχαν υπέροχες κεραμικές σόμπες που ταίριαζαν με τα χρώματα των τοίχων. Στην τραπεζαρία τοποθετήθηκε μια λευκή κεραμική σόμπα ύψους 4 μέτρων, εισαγόμενη από το Βέλγιο. Ο επάνω όροφος ήταν η σουίτα της κόμισσας και των παιδιών. Το κάστρο ήταν επιπλωμένο με αριστοκρατικό και εκλεπτυσμένο τρόπο. Στο ισόγειο βρισκόταν η μεγάλη τραπεζαρία, που χρησιμοποιούνταν, μεταξύ άλλων, για δείπνα μετά το κυνήγι. Πολλοί διάσημοι άνθρωποι επισκέφθηκαν το κάστρο κατά τη διάρκεια κυνηγετικών εκδηλώσεων, συμπεριλαμβανομένου του κυβερνήτη Miklós Horthy. Μέχρι τη δεκαετία του 1940, ο κόμης Lajos Wenckheim μετέτρεψε το κάστρο σε πραγματική εξοχική κατοικία. Στους τοίχους των διαδρόμων υπήρχε μια συλλογή από εκατοντάδες όμορφα και πολύτιμα κέρατα ελαφιών και ζαρκαδιών. Το κυνηγετικό κάστρο του Ντόμποζ ήταν γνωστό στους αριστοκρατικούς κύκλους. Σήμερα, το επιβλητικό κτίριο φιλοξενεί 9 αίθουσες διδασκαλίας. Το 1996 προστέθηκε μια νέα πτέρυγα στο κτίριο, στην οποία δημιουργήθηκαν επιπλέον αίθουσες διδασκαλίας. Το παλιό και το νέο συγκρότημα διαθέτουν σύγχρονη αίθουσα υπολογιστών, αίθουσα ανάπτυξης, καθώς και εξειδικευμένες αίθουσες εξοπλισμένες με διαδραστικούς πίνακες, προσφέροντας στους μαθητές του Ντόμποζ ένα σύγχρονο περιβάλλον μάθησης.

Ναός της Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας του Ντόμποζ

Στο κέντρο του χωριού Ντόμποζ, στη μέση της πλατείας Κοσούθ, βρίσκεται ο μεταρρυθμισμένος ναός με ιστορική και πνευματική αξία: χτίστηκε μεταξύ 1794-1798 υπό την ποιμαντική καθοδήγηση του Κάλλαι Μ. Σάμουελ. Ο ναός είναι μονόκλιτος, με πύργο στην πρόσοψη και ημικυκλική κλείση. Ο κορμός του πύργου κλείνει με γείσο ρολογιού – που περιέχει ρολόι. Στην κορυφή του πύργου φαίνεται η χρονολογία 1867, που μαρτυρά την ανακαίνιση, ενώ στην κορυφή του θόλου έχει τοποθετηθεί διακοσμητικό με σφαίρα, αστέρι και σημαία. Ο εξοπλισμός είναι κλασικιστικός με στοιχεία μπαρόκ. Το δάπεδο καλύπτεται από φαρδιές σανίδες. Το εκκλησιαστικό όργανο, που κατασκευάστηκε το 1912, προστατεύεται ως μνημείο. Η ιδιαίτερη διακόσμηση από δρυς προσδίδει μια ζεστή ατμόσφαιρα στο εσωτερικό του ναού. Στον ναό υπάρχει μια ιδιαίτερη μαρμάρινη κολυμβήθρα. Ο ναός υπέστη ζημιές κατά τον σεισμό του 1978, και η αποκατάστασή του διήρκεσε έξι χρόνια. Το κτίριο ενισχύθηκε με κρυφή κατασκευή από οπλισμένο σκυρόδεμα, που προσέλκυσε την προσοχή της UNESCO. Η Μεταρρυθμισμένη Ενορία του Ντόμποζ, εκτός από τις λειτουργίες, διοργανώνει περιστασιακά πολιτιστικές εκδηλώσεις μέσα στον ναό, εμπλουτίζοντας έτσι την πολιτιστική ζωή του αρχαίου οικισμού.

Οικία Μνήμης Σέτσι Τάμας, Συλλογή Τοπικής Ιστορίας και Δημιουργικό Σπίτι

Ο σημαντικότερος πολιτιστικός και παραδοσιακός χώρος της κοινότητάς μας είναι η Οικία Μνήμης Σέτσι Τάμας, Συλλογή Τοπικής Ιστορίας και Δημιουργικό Σπίτι. Αυτό το σπίτι διατηρεί τη μνήμη του Σέτσι Τάμας, ενός από τους πιο επιτυχημένους Ούγγρους προπονητές κολύμβησης όλων των εποχών και πρώτου επίτιμου πολίτη του Ντόμποζ. Εδώ πέρασε τα παιδικά του χρόνια, καθώς η μητέρα του ήταν διευθύντρια του ταχυδρομείου. Το κτίριο εξυπηρετούσε ως ταχυδρομείο μέχρι το 2008 και αργότερα, χάρη σε ένα πρόγραμμα, ανακαινίστηκε και υπέστη μικρές τροποποιήσεις, αποκτώντας τη σημερινή του μορφή. Το 2012 επανήλθε στη χρήση του κοινού, καθώς φιλοξενεί τα προσωπικά αντικείμενα του «πατέρα της κολύμβησης» σε μια μόνιμη έκθεση, ενώ παράλληλα στεγάζει και τη συλλογή τοπικής ιστορίας, η οποία περιλαμβάνει αντικείμενα που προσφέρθηκαν από τους κατοίκους, καθώς και έργα των μελών του Συλλόγου Λαϊκής Τέχνης του Ντόμποζ. Η πιο πρόσφατη έκθεση, αφιερωμένη στην ιστορία του ταχυδρομείου, άνοιξε το 2024. Αυτό το σπίτι φιλοξενεί κάθε χειροτεχνική δραστηριότητα, κατασκήνωση και εκδήλωση που διατηρεί ζωντανές τις παραδόσεις του παρελθόντος και τις μεταδίδει πιστά στις επόμενες γενιές. Ο κύριος στόχος είναι η μεταλαμπάδευση του σεβασμού για τις τοπικές παραδόσεις και αξίες «από πατέρα σε γιο». Ένα ζωντανό σπίτι, χώρος εκδηλώσεων με δικό του κήπο με φαρμακευτικά βότανα. Η οικία μνήμης είναι επισκέψιμη κατόπιν προηγούμενης συνεννόησης.

Πάρκο Κάστρου Wenckheim

Πίσω από το πρώην κάστρο, περιτριγυρισμένο από τον παραπόταμο Holt-Fekete-Körös, εκτείνεται ένα πάρκο 3,7 εκταρίων, το οποίο δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1880 από την οικογένεια Wenckheim σε αγγλικό στυλ. Χαρακτηριστικά δέντρα του είναι οι δρύες, οι πλάτανοι, οι φλαμουριές, οι καστανιές, οι γκίνγκο και οι ομάδες πεύκων. Από το 1979, το πάρκο αποτελεί προστατευόμενη φυσική περιοχή, και η διοίκηση του Δήμου Doboz θεωρεί την αποκατάστασή του ως πρωταρχικό καθήκον. Στο πάρκο υπάρχουν δέντρα ηλικίας άνω των εκατό ετών. Στο αγγλικό πάρκο με τις αλέες βρίσκεται το οικογενειακό μαυσωλείο και το παρεκκλήσι (1896-1902). Η αποκατάσταση του πάρκου πραγματοποιήθηκε το 2006, με στόχο την επαναφορά της αρχικής του κατάστασης, μέσω φύτευσης νέων φυτών, δημιουργίας παρτεριών και αντικατάστασης των νεκρών δέντρων. Το φροντισμένο και εντυπωσιακό πάρκο αποτελεί αγαπημένο σημείο της κοινότητας, όπου νέοι και ηλικιωμένοι απολαμβάνουν περιπάτους κάτω από τα αιωνόβια δέντρα και περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους. Προσκαλούμε με χαρά και τους επισκέπτες μας να απολαύσουν αυτό το υπέροχο φυσικό περιβάλλον, του οποίου το κλίμα διαμορφώνεται από τον παραπόταμο Holt-Fekete-Körös. Στο πάρκο οδηγούν τέσσερις γέφυρες, καθιστώντας πιο εύκολη την πρόσβαση σε αυτό το φυσικό θαύμα που βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού. Στο δυτικό τμήμα του πάρκου υπάρχει ένα πάρκο γλυπτών, το οποίο αποτίει φόρο τιμής στους πρώην βασιλείς της Ουγγαρίας. Περιδιαβαίνοντας το πάρκο και αφήνοντας τη φαντασία μας να ταξιδέψει, μπορούμε να φανταστούμε την καθημερινότητα του παλιού κτήματος Wenckheim, καθώς το πρώην κάστρο, ο αχυρώνας που σχεδιάστηκε από τον Miklós Ybl, και το παρεκκλήσι με την κρύπτη που βρίσκονται στο υψηλότερο σημείο του πάρκου, είναι σχεδόν «σε απόσταση αναπνοής» μεταξύ τους. Αν βρεθείτε στο Doboz, μην παραλείψετε να επισκεφθείτε αυτό το πρόγραμμα!

Το άγαλμα του Ποιμένα που παίζει φλογέρα

Στο κέντρο του χωριού, οι επισκέπτες συναντούν ένα ευχάριστο μικρό πάρκο. Στο κέντρο του δεσπόζει το δημόσιο άγαλμα «Ο Ποιμένας που παίζει φλογέρα», το οποίο ανεγέρθηκε το 2000, τη χρονιά του Μιλένιουμ, προς τιμήν του Μιλένιουμ από τον Δήμο Ντόμποζ. Το άγαλμα αναφέρεται στον τρόπο ζωής των κατοίκων του αρχαίου οικισμού. Αυτό το άγαλμα, φτιαγμένο από μπρούντζο και ασβεστόλιθο σε λαϊκό αρχιτεκτονικό στυλ, ήταν το μεγαλύτερο έργο του γλύπτη Άττιλα Μέσαρος μέχρι τότε. Η έμπνευση για τον σχεδιασμό του προήλθε από τη σχέση του Ντόμποζ με το νερό, που καθόρισε την ιστορία και τη ζωή των κατοίκων της περιοχής. Στο παρελθόν, ο Ντόμποζ περιβαλλόταν σχεδόν σαν νησί από τον ποταμό Φέκετε-Κέρις. Αυτό συμβολίζει η βάση σε σχήμα βότσαλου, η οποία είναι κατασκευασμένη από ασβεστόλιθο Σούττιο. Ο ποιμένας που παίζει φλογέρα ανακαλεί το παρελθόν της κτηνοτροφίας του χωριού.

Το κάστρο του Σαμψών

Το κάστρο του Σαμψών, γνωστό ως μεσαιωνικό χωμάτινο φρούριο της εποχής των Αρπάντ, εμφανίζεται στον χάρτη του Αντράς Πάουλοβιτς από το 1789, ενώ δεν αναφέρεται σε παλαιότερες πηγές. Σύμφωνα με έναν λαϊκό θρύλο, το όνομα του κάστρου συνδέεται με έναν ληστή αρχηγό ονόματι Σαμψών. Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, ο Σαμψών, ένας ληστής αρχηγός, είχε εδώ το κρησφύγετό του, προκαλώντας μεγάλες ζημιές στους Τούρκους και σκοτώνοντας πολλούς από αυτούς. Κάτω από τη γη υπήρχε ένα βαθύ κελάρι, όπου έκρυβε τους θησαυρούς του. Ωστόσο, η είσοδος σε αυτό το υπόγειο κελάρι ήταν δυνατή μόνο μέσω του κοίλου κορμού μιας κουτσουρεμένης ιτιάς που φύτρωνε στις όχθες του ποταμού Κέρες. Η αρχαιολόγος Τζούλια Κοβαλόβσκι, με καταγωγή από το Ντόμποζ, κατά τη διάρκεια ανασκαφών που πραγματοποίησε το 1964, καθόρισε την έκταση του κάστρου. Το κάστρο του Σαμψών αποτελείται από δύο μέρη, ένα εσωτερικό και ένα εξωτερικό κάστρο. Σε μία από τις ανασκαφικές τομές της, η Τζούλια Κοβαλόβσκι αποκάλυψε τα υπολείμματα ενός πύργου πύλης, ο οποίος εξασφάλιζε τη διέλευση πάνω από το ανάχωμα από συμπιεσμένο χώμα. Στη θέση του πύργου πύλης, το 2006, πραγματοποιήθηκε επαληθευτική αρχαιολογική ανασκαφή υπό την καθοδήγηση των αρχαιολόγων Δρ. Μαρία Μπέρε και Ανδρέα Λίσκα. Ως αποτέλεσμα της ανασκαφής, εντοπίστηκε ένα άγνωστο προηγουμένως τμήμα του πύργου πύλης που είχε τεκμηριώσει η Τζούλια Κοβαλόβσκι, και συλλέχθηκαν δεδομένα για τη δομή του αναχώματος. Οι κάτοικοι των χωριών της εποχής, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια της περιόδου των Αρπάντ, πιθανότατα χρησιμοποιούσαν το κάστρο του Σαμψών, που είχε χτιστεί σε προστατευμένη γωνιά του ποταμού Κέρες, ως προσωρινό καταφύγιο.