Énlaka

Énlaka, ta wyjątkowa w swoim klimacie wieś szeklerska, położona jest w dolinie potoku Gagy, na północny zachód od Székelyudvarhely, w otoczeniu pagórkowatego krajobrazu, na skraju regionu Nyikó. Dzięki swojemu odosobnionemu położeniu miejscowość do dziś zachowała średniowieczną strukturę osadniczą, charakterystyczny wygląd wsi i tradycyjny styl życia. Przywiązanie mieszkańców do swojej tożsamości, języka, wiary i dziedzictwa architektonicznego sprawia, że Énlaka jest jednym z wyjątkowych klejnotów węgierskiego krajobrazu kulturowego, który zdobył tytuł Europa Nostra. Najbardziej znanym zabytkiem wsi jest kościół z XIII wieku, zbudowany w stylu romańskim, obecnie użytkowany przez unitarian. Później został on rozbudowany o elementy gotyckie i renesansowe. W prezbiterium kościoła znajduje się kasetonowy sufit z napisami runicznymi, który jest najstarszym zachowanym w oryginalnym miejscu napisem runicznym w Siedmiogrodzie. Motywy kwiatowe na kasetonach oraz tekst zapisany runami są nie tylko dziełem sztuki, ale również mają znaczenie historyczne i językowe. Kościół nadal pełni funkcję żywej przestrzeni wspólnotowej i jest miejscem praktyk religijnych unitarian. Uliczny krajobraz Énlaki jest wzorcowym przykładem tradycyjnych wsi szeklerskich: domy z werandami, bielone, budynki gospodarcze na kamiennych fundamentach, rzeźbione bramy, gospodarstwa otoczone sadami i łąkami. Życie wspólnotowe w miejscowości jest silne, zamknięte, ale gościnne: odwiedzający nie spotka się tutaj z typowymi usługami turystycznymi, lecz z prawdziwym, żywym światem wiejskim. Otaczający pagórkowaty krajobraz, łąki wzdłuż potoku Gagy, sady, zarośnięte pastwiska i mozaikowe lasy kryją w sobie wyjątkową bioróżnorodność. Dla miłośników przyrody, fotografów i ekoturystów okolice Énlaki są doskonałym punktem wyjścia: lokalne ścieżki latem zachęcają do wędrówek, jesienią do zbierania grzybów, a wiosną do obserwacji ptaków. W ostatnich latach w miejscowości otwarto coraz więcej pensjonatów, w których odwiedzający mogą zatrzymać się w prostych, wiejskich warunkach – często doświadczając lokalnej gościnności, domowego jedzenia, serów, owoców i miodu. Tutaj gościnność nie jest usługą, lecz gestem. Kto przybywa z otwartym sercem, może zostać zaproszony na uroczystości, przędzenie, wspólne gotowanie lub rozmowy przy ognisku. Énlaka jest wyjątkowa nie tylko dzięki swojemu dziedzictwu architektonicznemu, ale także żywemu duchowi. To wieś, która nie tylko zachowuje, ale daje przykład: jak można zachować wartości przeszłości w teraźniejszości i czerpać siłę z tradycji. Cisza, natura, dziedzictwo i bliskość międzyludzka nie są tutaj abstrakcyjnymi pojęciami, lecz codzienną rzeczywistością.