Šiatorská Bukovinka

Šiatorská Bukovinka (po słowacku: Šiatorská Bukovinka) to mała miejscowość na Słowacji, tuż przy granicy z Węgrami, po słowackiej stronie Geoparku Novohrad–Nógrád. Wieś otoczona jest malowniczym wulkanicznym krajobrazem i choć pod względem geograficznym i kulturowym ściśle związana jest z węgierskim regionem Medves, od czasu traktatu w Trianon rozwijała się oddzielnie po drugiej stronie granicy. Historyczny region, podzielony na pół Šiatorská Bukovinka i jej okolice przez wieki tworzyły jednolitą jednostkę gospodarczą, społeczną i kulturową z dzisiejszymi miejscowościami Somoskő, Somoskőújfalu i Salgótarján. Jednak wyznaczenie granic traktatem w Trianon (1920) sztucznie podzieliło ten naturalny obszar: wieś znalazła się na Słowacji, podczas gdy węgierskie miejscowości oddalone zaledwie o kilkaset metrów znalazły się po drugiej stronie nowej granicy państwowej. Decyzja ta rozdzieliła wiele rodzin, więzi gospodarcze i społeczności, uniemożliwiając codzienną współpracę na dziesięciolecia. Zamknięcie granicy szczególnie w drugiej połowie XX wieku ograniczało ruch, turystykę, a nawet utrzymywanie kontaktów rodzinnych i kulturalnych. Choć krajobraz pozostał niezmieniony, życie jego mieszkańców zmieniło się diametralnie. Przyroda i górnicza przeszłość Nazwa miejscowości zawiera słowo „bánya” (kopalnia), co wskazuje na to, że jej przeszłość jest ściśle związana z wydobyciem bazaltu, które od końca XIX wieku stało się jednym z najważniejszych przemysłów w regionie. Skały pochodzenia wulkanicznego są dziś cenne nie tylko z punktu widzenia przemysłu, ale także turystyki: obszar charakteryzują spektakularne bazaltowe organy, ściany skalne i stożki wulkaniczne. Geopark i turystyka piesza Šiatorská Bukovinka jest dziś częścią Geoparku Novohrad–Nógrád, który jako pierwszy transgraniczny geopark wspierany przez UNESCO na świecie działa na rzecz ochrony dziedzictwa geologicznego i kulturowego regionu. Z miejscowości można dotrzeć na Sátoros (Šiatoroš), płaskowyż Medves, a także pieszo do zamku Somoskő – wszystko to dzięki transgranicznym szlakom turystycznym i ścieżkom edukacyjnym. Ponowne spotkanie w strefie Schengen Przystąpienie do Unii Europejskiej i strefy Schengen umożliwiło ponowne nawiązanie kontaktów między wcześniej rozdzielonymi społecznościami. Granica jest dziś swobodnie przekraczalna, a coraz więcej wspólnych projektów kulturalnych i turystycznych odradza dawne więzi. Šiatorská Bukovinka aktywnie uczestniczy w tym procesie. Spokój, natura i nieograniczone wrażenia Šiatorská Bukovinka to idealny wybór dla tych, którzy pragną bliskości natury, spokojnej wiejskiej atmosfery i krajobrazów o głębokim historycznym znaczeniu. Wędrując szlakami turystycznymi, punktami widokowymi, lasami i łąkami, odwiedzający doświadczy nie tylko piękna przyrody, ale także mniej znanego, a jednak głęboko przeżywanego rozdziału węgierskiej historii.