Turystyka w cieniu zmian klimatycznych – wnioski z najnowszego badania

poniedziałek, 18 sierpnia 2025 22:02

Kilka dni temu ukazało się badanie zatytułowane Tourist demand and destination development under climate change: complexities and perspectives, które analizuje związki między turystyką a zmianami klimatycznymi. Autorzy, opierając się na analizach literatury i studiach przypadków, pokazują, jak zmienia się popyt i podaż oraz które destynacje są najbardziej zagrożone.

Ekstremalne zjawiska pogodowe – fale upałów, pożary lasów, powodzie czy brak śniegu – bezpośrednio wpływają na zmiany w nawykach podróżniczych. Stefan Gössling i Daniel Scott w swoim badaniu wskazują, że turyści coraz bardziej elastycznie wybierają cele podróży, sezony ulegają przesunięciom, a miejsca oferujące bezpieczniejsze i stabilniejsze warunki klimatyczne zyskują na znaczeniu.

Badanie, na przykładzie konkretnych destynacji, pokazuje, jak zmiany klimatyczne czynią różne cele turystyczne bardziej podatnymi na zagrożenia – od nadmorskich kurortów, przez górskie ośrodki narciarskie, aż po wielkie miasta – i jednocześnie stanowi ostrzeżenie, że podobne wyzwania mogą dotknąć inne miejsca.

Tonące wyspy i zalewane miasta

Czy Malediwy znikną?
Malediwy leżą na poziomie morza, a poziom wody podnosi się średnio o 3,2 mm rocznie. W przyszłości może to doprowadzić do zniknięcia części wysp – choć turystyka stanowi tam 30% PKB.

Czy Wenecja przetrwa powodzie?
Miasto lagun jest obecnie dotykane przez ekstremalne powodzie średnio przez 60 dni w roku. Zalane słynne place i ulice utrudniają życie mieszkańcom i zagrażają turystyce.

Czy Karaiby pozostaną bezpieczne?
Na Bahamach i Jamajce coraz silniejsze huragany niszczą hotele i infrastrukturę turystyczną. Koszty ubezpieczeń wzrosły o 20–30%, co zniechęca wielu inwestorów.

Ośrodki narciarskie bez śniegu

Czy w Alpach można jeździć na nartach bez śniegu?
Lodowce w Chamonix skurczyły się o jedną czwartą w ciągu 30 lat, a w Zermatt do 2050 roku niemal na pewno trasy poniżej 1600 metrów pozostaną bez śniegu. Rozwiązaniem jest przestawienie się na letnie wędrówki i turystykę rowerową.

Czy Aspen straci swój zimowy sezon?
W amerykańskim kurorcie narciarskim zimowy sezon jest już o 30 dni krótszy niż w latach 80. To powoduje roczne straty w wysokości dziesiątek milionów dolarów, a lokalna gospodarka ma trudności z adaptacją.

Gorące lata w miastach

Czy warto latem jechać do Rzymu lub Barcelony?
W miastach śródziemnomorskich fale upałów powodują wzrost temperatury powyżej 40 °C. W Barcelonie liczba turystów w szczycie letniego sezonu spadła o 10–15%. W Rzymie sytuację pogarsza brak wody: zużycie wody przez turystów zwiększa zapotrzebowanie miasta o 20% w najgorętszych miesiącach.

Czy Kopenhaga stanie się miastem przyszłości?
Stolica Danii jest pozytywnym przykładem: jej celem jest osiągnięcie neutralności węglowej do 2025 roku. Dzięki infrastrukturze rowerowej, zielonemu planowaniu miasta i strategiom zrównoważonej turystyki stała się jednym z ulubionych celów podróży świadomych ekologicznie turystów.

Wzajemne oddziaływanie popytu i podaży

Studia przypadków pokazują: tam, gdzie mierzalnie zmniejsza się zużycie energii i wody oraz angażuje lokalne społeczności, turyści chętniej wydają pieniądze i wracają. Zrównoważony rozwój to dziś nie tylko kwestia moralna, ale także przewaga rynkowa.

Potrzebne nowe podejście

Badanie podkreśla: rozwój destynacji musi jednocześnie uwzględniać aspekty środowiskowe, ekonomiczne i społeczne. Przyszłość turystyki zależy od elastyczności, innowacji i współpracy z lokalnymi społecznościami.

Badanie jasno pokazuje: przykłady Wenecji, Malediwów, Chamonix, Aspen czy Barcelony dowodzą, że zmiany klimatyczne nie są odległym zagrożeniem, lecz codzienną rzeczywistością turystyki. W konkurencji pozostaną te miejsca, które w porę dostrzegą zmiany i opracują długoterminowe strategie zrównoważonego rozwoju.

Gössling, S., & Scott, D. (2025). Tourist demand and destination development under climate change: complexities and perspectives. Journal of Sustainable Tourism, 1–32. https://doi.org/10.1080/09669582.2025.2543953. LINK