Nacionalno Svetilište Mátraverebély-Szentkút

Osnova svetilišta je priča o čudesnom izvoru: prema tradiciji, roditelji jednog nemog dečaka doveli su svoje dete do obližnjeg izvora, gde je dečak pio vodu – i odmah progovorio. Ovaj događaj iz 11. veka postao je početna tačka hodočašća, koje je od tada pratilo bezbroj isceljenja i obraćenja.

Oko izvora je podignuta kapela, a tokom vekova su izgrađeni i manastir, gostionica i brojni hodočasnički objekti. Današnja crkva svetilišta je impresivan primer barokne arhitekture iz 18. veka.

Svetilištem i danas upravljaju franjevački monasi, koji su, pored duhovnog vođstva, odgovorni i za očuvanje prirodnog i kulturnog nasleđa. Pored svakodnevnih misa, ispovesti i duhovnih vežbi, posetiocima nude i socijalne i zajedničke programe.

Svetilište Szentkút pruža duhovno produbljivanje, kulturno otkrivanje i prirodni odmor. Posetiocima su na raspolaganju smeštajni kapaciteti, hodočasnički smeštaji, edukativne staze i ugostiteljski objekti sa lokalnim proizvodima.

Svetilište se nalazi na području UNESCO Globalnog Geoparka Novohrad–Nógrád, pa pored duhovnih vrednosti ima i izuzetan geološki, ekološki i kulturno-istorijski značaj. Okolni izvori, pećinski stanovi, andezitna stena i vulkanski oblici pružaju jedinstveno iskustvo planinarenja. Posetioci mogu istražiti vezu prirode i vere kroz tematske staze – na primer, staze povezane sa legendom o Svetom Lászlóu.

Centralni sakralni predmet crkve svetilišta Szentkút je kip Bogorodice, koji je vekovima u središtu poštovanja vernika. Barokni kip, bogato ukrašen, prikazuje Mariju koja u naručju drži dete Isusa, zračeći majčinskom nežnošću i zaštitničkom ljubavlju – upravo onim što hodočasnike iznova privlači u Szentkút.

Posebnost ovog kipa je u tome što se njegove haljine redovno menjaju u skladu sa liturgijskim praznicima i fazama crkvene godine. Ova praksa nije samo estetska, već ima duboko duhovno značenje, izražavajući dostojanstvo praznika i brigu žive zajednice.

Haljine izrađuje žena iz Ipolytarnóca, koja već godinama s velikom posvećenošću ručno šije odeću za kip Marije. Njen rad prevazilazi zanatsku veštinu: ovaj čin je lep primer duhovnog učešća lokalne zajednice. Ona na ovu službu gleda kao na poziv, koji čuva tradiciju narodne religioznosti i unosi novi sadržaj u svakodnevni život svetilišta.

Promenljive haljine Bogorodičinog kipa za hodočasnike su vidljivi i opipljivi znakovi ciklusa crkvene godine, kao i dokaz da vera nije muzejski eksponat, već živa veza između Boga i čoveka, prošlosti i sadašnjosti, zajednice i pojedinca.

Ova tradicija na dostojanstven način povezuje lokalni identitet, duhovnu produbljenost i očuvanje zanatskog nasleđa, čineći kip ne samo sakralnim simbolom, već i živim primerom održivog kulturnog turizma.